Akdeniz tarihi için Venedik Devlet Arşivi-Yılmaz Parlar

 

VENEDİK ARŞİVİ

 

İtalya Elçiliği İstanbul Konsolosluğu Kültür Merkezi tarafından düzenlen, İstanbul Venedik sarayında 9 Aralık 2013 Pazartesi günü “Akdeniz tarihi için Venedik Devlet Arşivi ve Kostantinopoli Baylo’sunun arşiv belgeleri” konulu konferans gerçekleşti.

 

 

Venedik Devlet Arşivinden Raffaele Santoro, Giustiniana Migliardi O' Riordan’ın konuşmacı olduğu konferansa İtalya Ankara Büyükelçisi Gianpaolo Scarante, İtalya İstanbul Konsoslosu Gianluca Alberini ve çok sayıda Akademisyen katıldılar.

Venedik Devlet Arşivinden Raffaele Santoro “Akdeniz ve Avrupa tarihi için bir hazine olan Venedik Devlet Arşivi” Giustiniana Migliardi O' Riordan Kostantinopoli’de “Venedik Baylosu, Konsolos ve Büyükelçi, ve arşivi (16 ncı- 19 ncu yüzyıl.)” konuları işledi.  

İtalya Ankara Büyükelçisi Gianpaolo Scarante,açılış konuşmasında;  İtalya ve Türkiye  tarihinin derinliklerinden gelen ilişkilerin genel bir profilini çizdi.

 

 

Uluslararası platformda, arşivlerin korunması açısından, diğer önemli kurumlar arasında oldukça seçkin bir yere sahip olan Venedik Devlet Arşivinin önemini vurguladı, Venedik Cumhuriyeti tarihi aslında sadece Akdeniz dünyası tarihi için değil, dünya ekonomisi yaratmaya yönelik hareketliliği dolayısıyla bugünün dünyası  açısından da önemini ima atti.

 

 

Venedik İstanbul ile kardeş şehri gibi tarihten gelen büyük kültürel ve ticari açıdan gelişmiş Sanat anlamında da birbirlerini etkileyen şehirler. 1271-1295 yılları arasında ilk defa Avrupa dan ipek Yolu nu izleyerek Çin’e kadar ulaşan yolculuk öyküsünü kitap haline getiren Venedikli tüccar Marko Polo belgelerin bir kısmının ilham kaynağı.

 

Büyükelçi Gianpaolo Scarante, ipek yolunun kültürel ve ticari bağımlılıkların üzerinde yoğunlaşarak adeta geçmişteki savaş izlerin ön yargılarını kırarcasına konuşmasını sürdürdü. Arşiv kayıtların önemiyle birlikte gösterdikleri uzun süre ticari kültürel sanatsal dostluk ilişkilerini gösterdiğinin altını çizdi. Bu denli güçlü ilişkiler, geçen zaman ile birlikte pek çok arşiv malzemesini de ardında bıraktı

Venedik Devlet Arşivinden  Raffaele Santoro tarihsel boyutlar içinde  Venedik‘in İtalya İçindeki yeri ve Osmanlı ile ilişkilerin genelini özetledi.

 

Venedik kenti başlangıçta Bizans imparatorluğunun bir parçasıydı. 9. yüzyılda bağımsız oldu. Orta Çağın ortalarında büyük bir deniz filosu kurarak Akdeniz ülkeleriyle yaptığı ticaret sonucu zengin bir ülke haline geldi. 1204 yılında Konstantinopolis’i talan eden Dördüncü Haçlı seferiyle Girit adasını eline geçirmişti.

Osmanlı Devletinin Yunan yarımadası, Sırbistan, Arnavutluk, Bosna-Hersek i fethetmesiyle Venedik birden bire Osmanlı Devletiyle deniz ve kara komşusu haline geldi. 1463 - 1478 arasında süren uzun bir savaş sonunda Venedik Osmanlı Devletiyle barış anlaşması yapmağa razı olmuştu.

İşkodra, Akçahisar kentleriyle Limni ve Eğriboz adalarını Osmanlılar’a bırakmayı ve her yıl Osmanlı Devletine 10.000 altın ödemeyi kabul etmişti.

 

 

1489 yılında Venedik donanması Kıbrıs ı ele geçirdi. Ama 1571 yılında adayı Osmanlı Devletine kaybetti. 1645 yılında Girit i, 1669 da adadaki Kandiye kalesini, 1718 de de yakın küçük adacıkları Osmanlı Devletine bırakmak zorunda kalmıştı.

15. ve 16. yüzyıllarda Venedik Cumhuriyeti İtalya yarımadasındaki Floransa, Roma ve Cenova gibi diğer kent-devletlerle birlikte Rönesans döneminin en önemli kentleri arasında yer almıştı.
1797 yılında Napolyon Bonapart Venedik i işgal etti ve kenti Avusturya-Macaristan imparatorluğuna devretti. Böylece Venedik Cumhuriyetinin 1000 yıla yakın süren bağımsızlığı sona ermiş oldu.
1866 yılında da kent ilk defa olarak italya’nın bir parçası haline gelmişti.

 

 

Kendi türünün ilk örneği olarak değer kazan,Viaggeranno le informazioni, non le persone, e sarà possibile ottenere i servizi di ricerca e di accoglienza via web. Pakta adı verilen arşiv sunumlarını yapan Raffaele Santoro ve Giustiniana Migliardi O' Riordan’ın arşivlerinden birkaç örnek;

 

Barış antlaşması 1446 parşömen üzerine, Venedik ile Sultan II. Mehmed  arasında akdedildi; barış görüşmeleri Sultan II. Murad  oğlu adına tahttan çekildiği dönemde Venedik adına Balyo Andrea Foscolo tarafından yürütüldü. İstanbul fatihinin tuğrasının bulunduğu en eski belgelerden (foto 1)   

 

İstanbul  Barış antlaşması taslağı, Osmanlıca. Sultan II. Bayezid ve Doj [Leonardo Loredan]  arasında akdedildi; bu belge  1503 tarihinde Sultanın yemini ve tuğrasıyla birlikte geçerlik kazandı. (foto 2)   

 

Giacomo Ruffoni Osman’ın soy ağacı. Söz konusu ağaç, yazarın “Dualp” olarak

adlandırdığı efsanevi Osman ile baslayıp, Sultan IV. Mehmedle son bulmaktadır   1600’lü yıllarda Padova’da oymacılık ve matbaacılıkla uğraşıyordu. Ayrıca büyük ailelerin soy ağaçlarını yapıyordu. Yazar bu bilgiye eski Yunan kroniklerini

kullanarak ulaştığını belirtmektedir. (foto 3)

 

 

İstanbul Galata (Pera)’daki Venedik Balyo Sarayı’nın sulu boya ablosu. Burası Salvago ailesinden, 1500’lü yıllarda kiralanmıştı. Daha sonra Venedik hükümeti 1672 yılında bu evi satın aldı. Serenissima’nın 1797’de düşmesinden sonra, Hasburg İmparatorluğu’nun eline geçti. I. Dünya Savaşı sonrası İtalya krallığına geçen bu bina, günümüzde İtalya Başkonsolosluk binası olarak kullanılmaktadır.(foto 4)

 

yilmazparlar@yahoo.com

 

IOM MÜZAYEDE-ART HAS WİNGS / SANATIN KANATLARI-YILMAZ PARLAR

IOM PROJESİNDE DUYARLI MÜZAYEDE

1951 yılında kurulan, Uluslararası Göç Örgütü ( IOM ) Farkındalık Arttırma projesi kapsamında İstanbul’da gerçekleştirdiği, Art Has Wings / Sanatın Kanatları sergisindeki eserleri yardım amaçlı fon oluşturmak için, İstanbul isveç sarayında müzayede organize etti.

( IOM ), Uluslararası Göç Hakkında Geçtiğimiz yıl 2012 de aynı takvim tarihine yaklaşık günlerde IOM Türkiye olarak, “Göç Sanatı” konulu 15 in üstünde farklı ülkelerden gelen 40 dan fazla sanatçıyla ilk sergisini izleyicilerle buluşturmuştu.

Bu sene Uluslararası Göç Örgütü ( IOM ) “Sanatın Kanatları” temalı yeni bir sergi organize etti. Art Has Wings / Sanatın Kanatları sergisinde sergilenen eserler 30 kasım 2013 tarihinde geliri mağdur ve savunmasız durumda olan göçmenlere ayrılan bir fona bağışlanmak üzere İstanbul İsveç Başkonsolosluğu’nda Sotheby’s yönetiminde hayır amaçlı bir müzayede gerçekleştirildi.

Müzayede öncesi İsveç Konsolosluk Türk-isveç işbirliği bölüm Başkanı Sevil Özmen ev sahipliğini üstlenen İsveç Sarayında, Konsolosluk adına kısa karşılama konuşması yaptı. Geçtiğimiz yıllardan itibaren bu günlere kadar toplumların sosyal yaraları olan insani konularda verilen desteklerde hep varlık gösteren İsveç Konsolosluğu olarak böylesine anlamlı bir etkinliğe ev sahipliği yapmaktan verilen desteğin parçası olmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Uluslararası Göç Örgütü ( IOM ) Türkiye Daimi temsilcisi Meera Sethi kısa olarak örgütün çalışmaları misyonu hakkında bilgileri verdikten sonra etkinliğe katılan yetenekli göçmen sanatcıların bağışladıkları ve yapılan açık artırma ile yine bu konuda mağdur ğöçmen kişilere çalışma gösteren örgütlere gidecek fonun oluşturulmasında verilen emeklere teşekkürlerini sundu.

Müzayede, Sotheby’s müzayede Başkanı Oya Delahaye tarafından gerçekleştirildi. Alışılmışın dışında artırmaya iştirak eden hayır sever katılımcıların kalkan elleri son derece mütevazi bir şekilde gösterişten uzaktı. Sessiz sakin bir o kadarda son derece akıcı açık artırmayı idare eden Oya Delahaye aynı mütevaziliğe duayenliğini gizliyordu.

Açık artırma eserler arasında sanatcı, Movenpick Otel Genel Müdürü Frank Reichenbach 7 lot daki 50X70 ebatlı fotografıyla ve Filipinli eşi Norge Reichenbach bronz heykeliyle ile dikkat çeken isimlerdi.

Sergi için katılan sanatcıların göçmen çocuğu,göçü deneyimlemiş veya göç, uyumluluk sorunları, ve göçten doğan yer değişitirmeler konusuna özel bir ilgisi olan özellikler aranmıştı. Türkiye’de yaşayan tüm vatandaşlıklardan olan ve göç geçmişi olan herkese açıktı. Plastik sanatlardan ressamlar, heykeltraşlar ve fotoğrafçılar eserleriyle  katılmaları ve eserlerin göç temasıyla bağlantısını anlatan demecleri istenmişti.

Açık artırma sonrası verilen resepsiyonla etkinlik sona erdi. İkram esnasında hizmet personeline yardımcı olarak son derece tevazu gösteren İsveç konsolos yetkililerin jestleri, içten konukseverlği gözden kaçmadı.

Uluslararası Göç Örgütü-International Organization for Migration – ( IOM ) acil durumlarda yardım, mültecilerin yeni bir ülkeye yerleştirilmesi, gönüllü geri dönüşlere yardım, göçmen sağlığı, para gönderme ve yasal göç seçeneklerinin desteklenmesi gibi alanlarda faaliyet gösteren uluslararası bir örgüttür. 

 yilmazparlar@yahoo.com